روایت تاریخی | کشته شدن هفتاد پیامبر در یک‌روز توسط بنی‌اسرائیل
پرسش: با توجه به فرموده امام حسین (علیه‌السّلام) به عبدالله بن عمر در مورد کشته شدن هفتاد پیامبر الهی در یک روز، چطور قابل تصور است بنی‌اسرائیل در یک‌روز از صبح تا ظهر آن هم به صورت پیوسته و مدام (به صورت فعل مضارع استمراری) هفتاد پیامبر را به قتل برسانند؟ مگر در بنی‌اسرائیل چند پیامبر می‌زیستند؟
پاسخ اجمالی: در قرآن کریم و روایات فریقین مکرراً به موضوع پیامبرکشی در قوم بنی‌اسرائیل اشاره شده است و از آنجا که قومی پر جمعیت بودند و برخی از پیامبران تنها پیامبر یک محله و یا یک خانواده بودند، امکان این‌که تنها در یک‌روز چنین جنایتی رخ داده باشد محال نیست.
جنایت پیامبرکشی در بنی‌اسرائیل، موضوعی است که در قرآن کریم نیز بارها بدان اشاره شده است. بر‌این‌اساس پیامبران زیادی بدون هیچ گناهی توسط آنان به شهادت رسیدند:
«... کانُوا یکفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یقْتُلُونَ النَّبِیینَ بِغَیرِ الْحَقِّ... ؛ [۱] به نشانه‌های خدا کفر ورزیده بودند، و پیامبران را به ناحق می‌کشتند.»
«... ذلِک بِاَنَّهُمْ کانُوا یکفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یقْتُلُونَ الْاَنْبِیاءَ بِغَیرِ حَقٍّ... ؛ [۲] این بدان سبب بود که به آیات خدا کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند.»
«اِنَّ الَّذینَ یکفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یقْتُلُونَ النَّبِیینَ بِغَیرِ حَق... ؛ [۳] کسانی که به آیات خدا کفر می‌ورزند، و پیامبران را به ناحق می‌کشند.»
گفتنی است که در قرآن به تعداد پیامبران کشته‌شده اشاره نشده است.
۲ - روایات
روایات و گزارش‌های موجود در منابع شیعه و اهل‌سنت نیز به این رفتار جنایت‌کارانه بنی‌اسرائیل اشاره کرده و بیان می‌کند آنها بعد از این کشتار به گونه‌ای عمل می‌کردند که گویا هیچ اتفاقی رخ نداده و بدون درنگ به کارهای روزانه خود مشغول می‌شدند:
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به ابو‌عبیده جراح فرمود: «ای ابو عبیده! بنی‌اسرائیل در اوایل یک‌روز، ۴۳ پیامبر را در یک زمان کشتند، پس از آن ۱۱۲ نفر از بنی‌اسرائیل برای امر به معروف برخاستند که آنها را هم در آخر همان روز کشتند». [۴]
وقتی عبداللَّه بن عمر فهمید امام حسین (علیه‌السّلام) قصد رفتن به سمت کوفه را دارد، به نزد آن‌حضرت (علیه‌السّلام) آمد تا حضرت‌شان را به اطاعت و فرمان‌برداری از رژیم اموی سفارش کند. امام (علیه‌السّلام) در جواب وی فرمود: ای پسر عمر! آیا نمی‌دانی که نشانه پستی دنیا در نزد خدا آن است که سر بریده حضرت یحیی (علیه‌السّلام) به انسان آلوده و زشت‌کرداری از آلودگان بنی‌اسرائیل هدیه شد؟! آیا نمی‌دانی که بنی‌اسرائیل تا جایی پیش رفتند که بامدادان میان طلوع فجر تا طلوع خورشید هفتاد پیامبر الهی را به شهادت رساندند و سپس (بدون احساس زشتی و فاجعه این جنایت هولناک) به خرید و فروش پرداختند؛ چنان‌که گویی هیچ فاجعه‌ای به وجود نیاورده‌اند؟!». [۵] این گزارش که در پرسش نیز بدان اشاره شده، در مقاتل معتبر نقل شده است.
امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: «... شیوه بنی‌اسرائیل آن بود که یک پیامبر را می‌کشتند، در حالی که دو پیامبر دیگر ایستاده (و منتظر کشته شدن) بودند و دو پیامبر را می‌کشتند، در حالی که چهار تن دیگر از آنان ایستاده بودند تا این‌که در یک روز هفتاد پیامبر را کشتند و بازار کشتار آنها تا پایان روز برقرار بود». [۶]
گزارش‌هایی نیز وجود دارد که آمارهای بیشتری را ارائه داده مبنی بر این‌که آنان در یک‌روز صد، [۷] صد و بیست،[۸] سی‌صد، [۹][۱۰] و حتی هزار نبی[۱۱]را به شهادت رساندند.
همچنین نقل است که یهودیان بر نسل حضرت داود (علیه‌السّلام) تسلط یافته و تعداد زیادی از آنان (که صد و بیست پیامبر در میانشان بود) را شهادت رساندند.[۱۲]
البته بر اساس برخی از روایات، تمام این پیامبران مستقیما توسط خود بنی‌اسرائیل کشته نشدند، بلکه آنان به سبب فاش کردن اسرار انبیا زمینه شهادت آنها را فراهم نمودند.
امام صادق (علیه‌السّلام) در ذیل آیه «وَ یقْتُلُونَ الْاَنْبِیاءَ بِغَیرِ حَقٍّ»، [۱۳] فرمود:
«به خدا سوگند که ایشان را به شمشیرهای خویش نکشتند، لکن راز ایشان را آشکار و فاش کردند، و به این سبب آن پیامبران کشته شدند». [۱۴]
آنچه در مورد این گزارش‌ها (صرف نظر از بررسی سند) می‌توان گفت این است که قوم بنی‌اسراییل از قبائل به نسبت پرجمعیت بودند و با تعریفی که از پیامبران آنها موجود است که در یک زمان هفتاد پیامبر همراه با حضرت موسی (علیه‌السّلام) مبعوث شدند، [۱۵] و برخی از آنها تنها پیامبر یک محله و یا یک خانواده بودند، امکان این‌که تنها در یک‌روز (نه در تمام روزها) چنین جنایتی رخ داده باشد محال نیست.
۳ - پانویس
۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۶۱.
۲. ↑ آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۱۲.
۳. ↑ آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۱.
۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۷۲۰، مقدمه، بلاغی، محمد جواد، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
۵. ↑ ابن‌نما حلی، جعفر بن محمد، مثیر الاحزان، ص۴۱، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ سوم، ۱۴۰۶ق.
۶. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۸، ص۱۱۶-۱۱۷، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
۷. ↑ مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج۳، ص۷، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
۸. ↑ طبری، حسن بن علی، کامل البهائی، ج۲، ص۴۵، تعریب، محمد شعاع فاخر، قم، المکتبة الحیدریة، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
۹. ↑ ابن عطیه اندلسی، عبدالحق، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ج۱، ص۱۷۷، تحقیق، عبدالشافی محمد، عبدالسلام، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
۱۰. ↑ ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد، جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۷۷، تحقیق، معوض، شیخ محمدعلی، عبدالموجود، شیخ عادل احمد، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
۱۱. ↑ ماتریدی، محمد بن محمد، تفسیر الماتریدی، ج۲، ص۳۴۰، محقق، باسلوم، مجدی، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ ۱۴۲۶ق.
۱۲. ↑ مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ص۷۶، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ش.
۱۳. ↑ آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۱۲.
۱۴. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۲، ص۳۷۱.
۱۵. ↑ حلی، حسن بن سلیمان بن محمد، مختصر البصائر، ص۱۶۵، محقق، مصحح، مظفر، مشتاق، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
۴ - منبع
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «کشته شدن هفتاد پیامبر در یک‌روز توسط بنی‌اسرائیل»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۹/۲۸.
